مصاحبه با فرزندان موفق کارکنان
پروین دخت فاضل دانشجوی ترم آخر دکترا رشته میکروبیولوژی و فرزند حمید فاضل رئیس امور کالای شرکت پالایش گازفجرجم است که به بهانه موفقیت اخیری که داشته است با وی مصاحبه ای انجام گردید.
از وی خواستیم که ابتدا در مورد کار خود و ثبت پروژه علمی که داشته است توضیح دهد؟
با توجه به اهمیت صنعت پرورش طیور و تامین گوشت سفید در سفره غذایی، با گذشت زمان و توجه روز افزون به پرورش صنعتی طیور استعداد انسان در زمینه بکارگیری روشهای مختلف پرورش طیور به حدی پیشرفت کرده که در زمان کوتاهی می توان راندمان بالایی از تبدیل موادغذایی اولیه به گوشت را به دست آورد.صنعت مرغداری در چندین دهه گذشته با توسعه چشم گیری در نقاط مختلف دنیا روبرو بوده است. نیاز روزافزون به پروتئین و جمعیت در حال رشد جوامع انسانی به سرعت بر توسعه این صنعت شتاب بیشتری بخشیده است.به موازات پیشرفت و گسترش صنعت مرغداری، ظهور بیماری ها با خسارت اقتصادی زیادی همراه بوده،از این رو توجه دست اندرکاران این حرفه را جهت پیشگیری، کنترل و درمان آنها به خود جلب نموده است. یکی از مشکلات عمده و اساسی گریبانگیر صنعت پرورش طیور اعم از صنعتی و سنتی ابتلاء به بیماری های مختلف از جمله آنفلوانزا و نیوکاسل می باشد که از خطرناکترین و زیان بارترین بیماری های طیور به شمار می رود. بیماری آنفلوانزای پرندگان یک بیماری ویروسی تنفسی در پرندگان اهلی و وحشی میباشد. بطور کلی پرندگان مهاجر( اردکهای وحشی) مخازن طبیعی این ویروس در طبیعت میباشند و بدون اینکه به بیماری شدیدی مبتلا شوند قادرند ویروس را در محیط اطراف خود منتشر کنند ولی پرندگان اهلی شدیداً مستعد ابتلاء به بیماری آنفلوانزای پرندگان هستند. ویروس ممکن است از طریق فضولات پرندگان وحشی آلوده به ماکیان اهلی انتقال یابد. آنفلونزای پرندگان می تواند در بیشترگونه های پرندگان بروز نماید .پرندگان آبزی(اعم از وحشی و اهلی) مخازن عمده طبیعی برای ویروسهای آنفلوانزا می باشند. همچنین پرندگان مهاجر و از جمله انواع آبزی، دریایی و ساحلی قادر به حمل ویروس تا فواصل خیلی طولانی و انتقال به مناطق جدید میباشند با توجه به اینکه پرندگان وحشی با شروع فصل سرما از سیبری و حاشیه دریای خزر به تالابهای انزلی و شمال کشور و یا سواحل جنوبی کشور ایران مهاجرت مینمایند و پرندگان بومی ممکن است با پرندگان وحشی مهاجر ناقل بیماری تماس داشته باشند، خطر شیوع آنفلوانزای مرغی در بین ماکیان ایرانی بسیار محتمل و قریبالوقوع میباشد و این خود خطر جبران ناپذیری بر پیکر صنعت طیور کشورمان خواهد گذاشت. لذا بررسی پرندگان مهاجر از نظر آلودگی و بررسی آنفلوانزا ضروری می باشد. انتشار سریع و گسترده هر دو بیماری در نقاط مختلف کشور به حدی است که امروزه نمی توان نقطه ای را پیدا کرد که بیماری در آنجا شایع نشده باشد. بیماری نیوکاسل یک بیماری ویروسی حاد و واگیردار است. این بیماری ها در بسیاری از کشورها از جمله ایران به عنوان یک عامل محدود کننده صنعت پرورش طیور محسوب می شوند. بیماری نیوکاسل در ایران در سال 1329 هجری شمسی به طور رسمی گزارش گردید و علیرغم گذشت مدت زمان زیاد همچنان شاهد موارد وقوع بیماری در گله های طیور تجاری و بومی می باشیم. تنها روش کنترل بیماری نیوکاسل اعمال واکسیناسیون مکرر با استفاده از روش های مناسب می باشد. در رابطه با بیماری آنفلونزا در اوایل سال 1377 بیماری شدید و ناشناخته ای در مرغداریهای ایران بویژه در تهران و قزوین بروز کرد و به سرعت منتشر شد.در بررسیهای اولیه این بیماری را نیوکاسل ،برونشیت عفونی و پاستورلوز تشخیص دادند. اما در بررسی های دامپزشکی بر اساس عوارض بالینی و نشانه های کالبد گشائی و همچنین تاریخچه بیماری ، به آنفلوانزا مشکوک شدند. در این حالت سازمان دامپزشکی کشور هم آنتی سرم اختصاصی برضد H9N2 را تهیه کرد و پس از انجام یکسری آزمایشات سرم شناسی ، تأئید نمودند که ویروس جدا شده آنفلوانزا متعلق به تیپ A و تحت تیپ H9N2 می باشد. این ویروس جدا شده را به انیسیتو ویبریج در انگلستان ارسال نمودندو آنها نیز ضمن تائید آنفلوانزا بودن ، آنرا متعلق به تحت تیپ H9N2 تشخیص دادند. بدین ترتیب ویروس جداسازی شده راA/Chicken/Iran/ZMT101/1998(H9N2))نامیدند.
با توجه به اهمیت موضوع و نتایجی که داشته است،آیا این پژوهش مورد استقبال مراکز علمی قرار گرفته است؟
با توجه به شیوع و گردش سالانه این دو ویروس در ایران بر این شدیم پژوهشی در زمینه بروز همزمان این دو بیماری و بررسی پدیده تداخل ویروسی و اثرات ناشی از آن را در قالب پایان نامه دکترا با همکاری موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی شیراز و آزمایشگاه رفرنس ویروس شناسی ایتالیا (IZSVe) انجام دهیم. با توجه به نتایجی که بدست آمد موفق به ثبت توالی ژنی ناحیه هماگلوتنین ویروس آنفلوانزا بومی ایران سویه (H9N2) در بانک ژنی NCBI (مرکز ملی اطلاعات زیستفناوری به انگلیسی: National Center for Biotechnology Information) یکی از مراکز و شاخههای کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده آمریکا می باشد ، شدیم.
قابل ذکر است که در ایران تا کنون مطالعه ای در زمینه تداخل ویروسی بین سویه های بیماریزای H9N2 و نیوکاسل صورت نگرفته است و این پروژه ، اولین بررسی و ارزیابی تحقیقاتی در این زمینه می باشد ، از طرفی با توجه به اینکه بیماری نیوکاسل خسارات قابل توجهی به صنعت طیور کشور وارد می نماید و تعداد قابل توجهی از فارم های ایران درگیر با بیماری آنفلوانزا و نیوکاسل می باشند به طوریکه سالانه قریب یک میلیارد دز واکسن جهت این دو بیماری در کشور مورد استفاده قرار می گیرد لذا بررسی و ارزیابی تحقیقاتی این بیماری در کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است با توجه با اینکه سویه آنفلوانزا مود تحقیق در این مطالعه H9N2 می باشد که در کشورهای دیگر در این خصوص مطالعاتی صورت نگرفته است.
از اینرو این اطلاعات می تواند در رویکردی ویژه در خصوص مسائل مرتبط با پیشگیری و درمان واکسینال و شیمیایی در رابطه با دیگر عوامل بیماریزا را ایجاد کند. لذا با توجه به فرایند تکثیر ویروس ها و نوع تاثیر گذاری در تشدید یا ممانعت از تکثیر یکدیگر میتوان پروتوکلی مناسب و قابل قبول جهت برنامه واکسیناسیون طیور علیه این دو بیماری و نهایتا کاهش خسارات اقتصادی ناشی از بروز بیماری را ارائه کرد.
آیا موفقیت یا پروژه ی جدید علمی دیگری نیز دارید؟
دستاوردهای این مطالعات که به طور پیوسته از سال 1385 تا کنون انجام شده است چاپ 3 مقاله ISI در این زمینه در مجله دامپزشکی International Journal of Animal and Veterinary Advances می باشد با عنوان هایی که در ذیل آمده است :
1) Molecular Identification of Avian Respiratory Viral Pathogens in Commercial Broiler Chicken Flocks with Respiratory Disease in Shiraz-Iran During 2009-2010
2) Newcastle Disease and Avian Influenza A Virus in Migratory Birds in Wetland of Boushehr-Iran
3) Isolation and Differentiation of Virulent and Non-Virulent Strains of Newcastle Disease Virus by Polymerase Chain Reaction from Commercial Broiler Chicken Flocks in Shiraz-Iran
همچنین سه مقاله دیگر در این زمینه در مرحله نگارش و در دست انتشار می باشد .
تاثیر خانواده در موفقیت شما چگونه بوده است و انتظار شما از مراکز دولتی و علمی کشور چیست؟
قطعا پیشرفت و دستیابی به تمامی موفقیت ها و دستاوردها با کمک خداوند و حمایت خانواده بوده چراکه بدون تشویق ها و دلگرمی خانواده رسیدن به موفقیت امکان پذیر نخواهد بود. تنها انتظاری که از سازمان های دولتی مرتبط با زمینه های علمی میتوان داشت حمایت از برنامه های پژوهشی و فراهم کردن موقعیت های شغلی مناسب در این زمینه است. از خانواده عزیزم بابت تمامی زحمات و دلگرمی هایشان در رسیدن من به اهدافم تشکر میکنم همچنین از تمامی پرسنل موسسه تحقیقاتی واکسن و سرم سازی رازی شیراز که امکانات پژوهش را در اختیار من قرار دادند کمال تشکر را دارم . امیدوارم نتایج این پژوهش ها راه را برای مطالعات بعدی و پیش برد رویکرد کنترل و پیش گیری از بیماری های مشترک بین انسان و دام و طیور را به خوبی فراهم کند .